چگونگی انتخاب مسئولان در زمان پیامبر

بسم الله

با شخصیت‌ترین افراد عصر پیامبر اسلام(ص)

مسلمانان سخت به یادگرفتن و حفظ قرآن اهمیت می‌دادند و اصولا شخصیت افراد در آن عصر تا حد زیادی به این سنجیده می‌شد که تا چه اندازه از آیات قرآن را حفظ کرده بودند.

وقتی مهاجران به مدینه هجرت کردند، «سالم»، غلام «ابوحذیفه»، به دلیل اینکه از همه به فنون قرائت و حفظ قرآن آشناتر بود، امامت جماعت آنها را برعهده داشت.

قرآن کریم بر اساس فرهنگی که در بر دارد، به حافظ خود امتیاز اجتماعی ویژه‌ای را اعطا می‌کند، شبیه جایگاهی که علما در عصر حاضر به آن دسته می‌یابند. این جایگاه اجتماعی یکی از عوامل مهم پرداختن به علوم و تحصیل آن در تمام زمان‌ها بوده است، پس طبیعی است که یکی از عناصر مؤثر در حفظ‌ کردن قرآن کریم نیز باشد.

بر کسانی که اطلاعی از تاریخ دارند، منزلت بلند قاریان و حافظان قرآن و مقام رفیع ایشان در میان مردم، پوشیده نیست.

با توجه به همین جایگاه رفیع بوده است که تاریخ، نام حافظان قرآن در عصر پیامبر را ثبت نموده است و نام مولای متقیان «علی» (ع) در صدر آن می‌درخشد.

چگونگی انتخاب مسئولان در عصر پیامبر اسلام

بسیاری از منصب‌ها و مسئولیت‌ها چون فرماندهی و امامت جماعت به حسب میزان آشنایی و حفظ اشخاص از قرآن کریم، به ایشان محول می‌شد که تاریخ شاهدهای بسیاری از آن برشمرده است.

روایت شده است که رسول اکرم(ص) گروهی را به مکانی فرستاد؛ سپس خودش به دنبال آنان رفت و از یک یک آنان می‌پرسید که از قرآن چه مقدار و کدام سوره را حفظ دارند، در این اثنا پیامبر به جوانی که از همه سنش کمتر بود، رسید، او در جواب این سؤال رسول اکرم(ص)، قسمتی از قرآن و سوره‌ بقره را نام برد که در حافظه دارد. حضرت رو به جمعیت کرد و فرمود: «اکنون بروید و این جوان امیر بر شماست.» گفتند: «یا رسول‌الله! و از همه‌ ما کم‌ سن‌تر است.» حضرت فرمود: «آری، ولی سوره‌ بقره را حفظ دارد.»

پیامبر (ص) هیئتی را به یمن فرستاد و از میان آنها، جوان‌ترین فرد را به ریاست‌شان برگزید. چند روزی گذشت و آن هیئت راهی نشد؛ مردی به پیامبر عرض کرد: «ای رسول خدا! او را که از همه ما سنش کمتر است، رئیس ما کرده‌ای؟» پیامبر (در بیان علت این کار) قاری قرآن بودن او را یادآور شد.

حافظ قرآن مرده‌اش هم ارزشمند است

همچنین در هنگام خاک‌سپاری شهدای احد فرمود:«ببینید کدام یک از آنها مقدار بیشتری از قرآن را حفظ کرده است، پس او را پیش روی دیگران در قبر قرار دهید.»

در صدر اسلام و عصر صحابه و تابعین، حفظ قرآن به عنوان عملی مستحب که تأکید بسیاری از ناحیه‌ پیامبر و امامان معصوم (ع)، بر انجام آن صورت می‌گرفت، از اهمیت ویژه‌ای در میان مسلمانان برخوردار بود و کسی که چیزی از قرآن را در ذهن نداشت در میان مسلمانان مقام پایینی داشت.

بریده‌ای از کتاب «چرا قرآن را حفظ کنیم» نوشته سیدمصطفی حسینی، حافظ کل قرآن کریم